Widmo wolności

Tytuł tego felietonu to po prostu tytuł filmu Luisa Bunuela. Dla nieuważnych – film ma tytuł „Widmo wolności”. Czemu tak łopatologicznie tłumaczę? Otóż ostatnio w jednym z felietonów pytałem uważnych Czytelników o imiona swoich wnuków, wymienione w tekście. Po publikacji zgłosiła się do mnie Czytelniczka, która chciała udzielić odpowiedzi na moje pytanie. Jej odpowiedź brzmiała „domyśliłam się, że jest pan dziadkiem, czy dobrze zgadłam?”. Co tu dużo mówić – zgadła. Wygrała nagrodę. A ja zacząłem bardziej tłumaczyć. Widać tak trzeba.

Wracając do filmu – w scenie końcowej bohaterowie wyrzucają zwierzęta z klatek w ZOO, po to żeby się w nich schronić. Krzyczą przy tym „Precz z wolnością”. Zawsze bardzo lubiłem tę scenę, choć tak naprawdę nie miałem pojęcia o co tu może chodzić. Teraz nadal nie mam, ale znalazłem swoje wytłumaczenie.

Jest proste – całodobowy oddział psychiatryczny! Takie jest wytłumaczenie – całodobowy oddział psychiatryczny. To miał być koniec tego felietonu, ale zostało jeszcze sporo miejsca, a Redaktor Naczelny mówi mi, że niedobrze jest jak mamy za dużo pustego miejsca, bo ktoś może pomyśleć, że nasze pismo jest pustawe. Choć oczywiście z drugiej strony możemy tam wstawiać reklamy, dostać pieniądze i (wreszcie!) zacząć płacić ludziom za teksty… Ale to trochę inna sprawa.

W tej sytuacji spróbuję może wyjaśnić, czemu odpowiedź brzmi „całodobowy oddział psychiatryczny”. Całodobowy oddział psychiatryczny (tak, powtarzam to z lubością!) jest to pojęcie (instytucja? Konstrukcja?), od dawna i przez wszystkich atakowane. Już sam ten fakt wystarcza, żeby każdy porządny człowiek opowiedział się za takim oddziałem. Skoro go atakują i mówią, że jest całkowicie niemodny, to popieranie go z pewnością jest hipsterskie. Mam jednak lepsze (?) argumenty.

Czemu oddział psychiatryczny jest niedobry? Krytycy takich oddziałów słusznie twierdzą, że nie przyzwyczajają one do życia na wolności. Nie uczą lecz oduczają. Nie prowadzą do samodzielności, ale do uległości. Powodują instytucjonalizację. Krytycy – macie rację! Rzeczywiście ani ja, ani wy (wy – krytycy) nie powinniśmy się kłaść w oddziale psychiatrycznym. Jeszcze nie w każdym razie.

Ale też nie są one dla nas i tu jest pies pogrzebany. Oddziały psychiatryczne (klasyczne, całodobowe, bez klamek itd.) są przeznaczone dla osób, które naprawdę, naprawdę, naprawdę są ciężko chore. Nie, że sobie nie radzą, nie, że „zostały wyznaczone do roli”, nie, że „są najsłabszym ogniwem”. Nie! Nic z tych pseudonowoczesnych bredni.

Wśród nas żyje całkiem pokaźna grupa osób bardzo ciężko chorych psychicznie, po prostu bardzo ciężko chorych. Po prostu psychicznie. Nie wiem jak mam to wytłumaczyć, bo mam wrażenie, że nie jestem dobrze rozumiany. Są ludzie, którzy w czasie trwania depresji chudną 20 kg. Są tacy, którzy chudną 30. A znam takich, którzy schudli 60!! 60 kg żywego ciała. Są chorzy na schizofrenię, bo taka choroba niewątpliwie istnieje, choć zgadzam się, że można ją inaczej nazwać, którzy żyją wyłącznie w swoim świecie, niemal bez kontaktu z naszym światem. W okresach zaostrzeń chorobowych osoby te muszą być pod bardzo ścisłą ochroną. Muszą się znaleźć w rezerwatach, żeby silni zdrowi ludzie ich nie zniszczyli, nie zadeptali, nie pourywali im głów samym swoim oddechem.

Nie wierzycie w to? Dla mnie to nie jest kwestia wiary tylko codziennego doświadczenia. Wiem, że na piśmie to wygląda bardzo ładnie – oddziały dzienne, rehabilitacyjne, środowiskowe itp. Ludzi nie są stygmatyzowani, wracają na łono społeczeństwa, nie tracą samodzielności.

Ale ja nie tych ludzi mam na myśli. Osoby, o które naprawdę się martwię nie mogą wrócić na żadne łono, ponieważ ledwie żyją, nie mogą się usamodzielniać ponieważ walczą o następny oddech. Nie w przenośni, nie metaforycznie tylko po prostu zwyczajnie naprawdę. Wyobraźmy sobie przeciętny OIOM – pacjenci pod respiratorami, w ręku jedna rurka, w nosie druga, w cewce moczowej trzecia. I wyobraźmy sobie, że na oddział wpadają zwolennicy „destygmatyzacji chorych anestezjologicznych” – wyrywają cewniki, odłączają respiratory i wołają gromkim chórem – „chłopcy jesteście wolni !”. Świetnie – nie?

Moim zdaniem wyznawcy różnych psychiatrycznych destygmatyzacji, w dobrej wierze i zupełnie szczerze, często zachowują się mniej więcej w taki sposób. Proponowana przez nich wolność niesie śmierć.

Bo do wolności trzeba mieć niezwykle dużo siły. A jeśli siły nie ma, to mam prawo zamknąć się w klatce i zawołać „precz z wolnością!”. Bo ta klatka nie mnie więzi, nie mnie męczy, ta klatka uniemożliwia wam, zdrowym, podeptanie mnie. Więc jest dla mnie wolnością prawdziwą, bo pozwala mi żyć.

Precz z wolnością, niech żyją oddziały psychiatryczne!

---

tagi: wolność  oddział psychiatryczny 

	lukasz-swiecicki
	14 grudnia 2021 16:12

18     1003    10 zaloguj sie by polubić