Czy historia Hioba jest za długa?

 

Czytam Biblię. W zasadzie czytam całość po kolei. To już drugi raz. Poprzednio przez 5 lat przeczytałem całą, a następnie zacząłem od początku. Jeśli ktoś nie próbował, to proszę uwierzyć na słowo - naprawdę warto, ale to trudna lektura.

Tym razem zaciąłem się dość mocno na Księdze Hioba, o ile pamiętam zeszłym razem po prostu ją przeczytałem, wychodząc z założenia, że „wiem o czym to jest”.
Tym razem nie zakładałem. I słusznie, bo jednak nie wiem, czy też nie wiedziałem.

Żeby sobie ułatwić wziąłem „Stare Przymierze” Tadeusza Żychiewicza (wydanie Znaku z 2000 roku). Czasem myślę, że gdybym był mądrzejszy, to pisałbym dość podobnie do Żychiewicza… Nie mam pojęcia czy to jest prawda, a w zasadzie to nawet nie może być prawda, bo nie mogę być mądrzejszy i z całą pewnością nie będąc mądrzejszy, nie mogę sobie też wyobrazić jak by to było, gdybym był. To znaczy owszem - wyobrazić sobie mogę, tylko zapewne źle sobie wyobrażam.

W każdym razie z pewnością ma Żychiewicz ten szczególny styl pisania (myślenia?), który bardzo mi odpowiada. Jest poważny w rzeczach poważnych, ale to mu w ogóle nie utrudnia bycia w pewien szczególny sposób śmiesznym czy też zabawnym. Bo (wiem, że za często o tym piszę, ale tez często myślę!), odwrotnością bycia zabawnym wcale nie jest bycie poważnym. Odwrotnością bycia zabawnym jest bycie niezabawnym (to Chesterton, o tym też już pisałem).

Mam o sobie takie zdanie, że jestem zabawny, ale poważny no i tak samo myślę o Żychiewiczu. Niech mi w razie czego wybaczy.

Żychiewicz porządkuje sprawę i dużo wyjaśnia (mam na myśli Hioba). Świadomie pomija wstęp do Księgi czyli całą tę historię zakładu między Bogiem a szatanem o to, czy Hiob zostanie wierny czy odejdzie od Boga. Żychiewicz uważa, że to kiepski wymysł tego, który Księgę spisywał. Nie ma to w zasadzie nic do rzeczy tak naprawdę, tak uważa Żychiewicz, tyle tylko, że ten, kto pisał próbuje jakoś ułatwić zrozumienie sprawy.

Odetchnąłem z ulgą. Bez sensu jest ten wstęp i bardzo mnie zawsze uwierał, ale nie miałbym sam śmiałości, żeby tak ostro powiedzieć - „to tylko czyjś wymysł, nie musimy się tym zajmować”. Jestem wdzięczny, że Żychiewicz zrobił to za mnie i nie muszę już o tym myśleć.

Bez żadnych zakładów z szatanem - Bóg odebrał Hiobowi majątek, potem rodzinę (wszystkie dzieci zginęły w wypadku, a żona odeszła nie mogąc na to wszystko patrzeć, szczerze mówiąc to nie mogła patrzeć na Hioba, bo wszystko to przyjmował od Boga!). Wtedy pojawili się trzej najlepsi przyjaciele - Elifaz z Tematu, Bildad z Szuach i Sofar z Naamy. Tacy najprawdziwsi przyjaciele Hioba. I wtedy właśnie zaczęła się ta cała historia, co do której mam wątpliwość czy aby nie za długa…

Przyjaciele w różnych słowach i różnie argumentując mówią właściwie cały czas jedno - „z pewnością zgrzeszyłeś!”. W jakiś sposób Hiob miał być winien grzechu czy raczej grzechów. Lekceważył je? Nie myślał? Ukrywał? Przyjaciele dopuszczają różne możliwości, ale co do zasady są pewni. Bo przecież Bóg nie karze sprawiedliwych! Sprawiedliwych Bóg nagradza! A ponieważ Bóg ani nie kłamie, ani się mylić nie może - więc ty Hiobie jesteś grzesznikiem i tyle. Musisz to tylko przyznać.

Przypomina mi to, bo nie może nie przypominać, psychiatryczne rozmowy z pacjentami, którzy mają urojenia, zwłaszcza te usystematyzowane, czyli takie, które są ze sobą ściśle powiązane i tłumaczą różne rzeczy dotyczące Świata. Pacjent opowiada o tych urojeniach, a psychiatra wychwytuje jakiś brak logiki i wreszcie mówi „to się nie zgadza, a jeśli nie zgadza się to z tamtym, to znaczy, że wszystko się wali i nie jest prawdą”. No i trochę jest ten psychiatra jak Elifaz, Sofar i Bildad razem wzięci…

A pacjent jest jak Hiob, prawie zawsze, i mówi - „może i nie ma w tym logiki, nic na to nie poradzę, ale ja osobiście jestem bez winy! Nie zrobiłem nic złego i jestem ukarany za nic”. Choć równocześnie Hiob (i to już nie tak jak pacjent!) mówi „jesteś Bogiem i masz prawo to robić, ale ja wiem i Ty wiesz, że jesteś w ten sposób niesprawiedliwy!”. Mimo wszystko Hiob jest wierny i poddaje się wszystkiemu co go spotyka.

No i teraz ci przyjaciele, czy też może niekoniecznie przyjaciele??, powtarzają raz za razem, używając różnych argumentów i coraz bardziej się podniecając (bo krzyczą strasznie na tego biednego Hioba!) cały czas top samo - „zgrzeszyłeś, jesteś grzesznikiem, przyznaj to”, albo nawet „ może i nawet nie zgrzeszyłeś, ale już tak dla świętego spokoju, powiedz, że tak i miejmy to za sobą!”. Ten ostatni argument jest zresztą również używany przez psychiatrów…

Dobrze. Tylko po co oni to mówią tyle razy? Cały czas tak naprawdę to samo! Jaki jest sens to powtarzać??

Tym bardziej, że pojawia się jakiś gość o imieniu Elihu i mówi, że on jest młody, to wyrazi lepiej to, z czym przyjaciele Hioba sobie niezbyt radzili. A potem mówi to samo. I to też się zdarza wśród psychiatrów… Przychodzą młodzi i mówią, że coś powiedzą inaczej, ale rzeczywistość jest cały czas taka sama! Jest i była, a nawet zaryzykowałbym, że będzie (choć to już materia Księgi Koheleta…). W związku z tym co by tam nie mówić lądujemy mniej więcej w tym samym miejscu. A nasz pacjent, Hiob, nadal mówi - „jeśli o mnie chodzi, to ja akurat nie jestem w ogóle winien, tak, że bardzo mi przykro, ale spadajcie z waszymi pouczeniami”. I on ma rację. I my (psychiatrzy-przyjaciele) też swoją jednak mamy…

W tym momencie ostatecznie odzywa się Bóg i mówi (cytuję Żychiewicza, bo tak prościej, czyli już tekst przez kogoś zrozumiany i przetworzony, ale wierny!): „Hiobie, istnieje bardzo wiele spraw, o których nie wiesz nic. I jeszcze więcej takich, których nie pojmujesz. Nie wiesz czym właściwie jest wszechświat i jakie są fundamenty wszystkich rzeczy. Nie zszedłeś nawet na głębokości oceanu, nie zmierzyłeś dna przepaści. Nie pojmujesz - żaden człowiek tego nie pojmuje - jakie są osnowy, głębie i dno praw widzialnej rzeczywistości…..Hiobie, cierpienia i krzywdy człowiecze są, tak samo jak wszystkie moje rzeczy przedziwne, których człowiek dotyka, nie pojmując zgoła niczego, co istotne”…

Bóg się w ogóle nie usprawiedliwia, ani się nie tłumaczy. W ogóle się nie wypowiada w tej kwestii, taki istotnej dla Hioba i jego psychiatrów (czy przyjaciół). To nie o to chodzi, kto zgrzeszył, a kto nie. Tatuś nie rozdaje lizaków. To są po prostu rzeczy trudne i niepojęte. Na tym etapie musimy zostać.

Ale, wracając do mojego tytułu, czy to jednak nie było za długie? Po co było tyle gadać? Nie mógł Bóg od razu wyjechać na pełnej petardzie???

No więc nie wiem. Pewnie dla mądrych ludzi mógł. Ale dla mnie potrzeba było tak dużo, a pewnie jeszcze więcej by się przydało.

Dziś są moje 62 urodziny. To jest trochę czasu. Może nie bardzo dużo, ale trochę. I to pytanie Hioba jest jednym z najważniejszych, które stanęło także przede mną. Wydawało mi się niezwykle ważne i istotne, żeby uzyskać odpowiedź.

Przyjaciele i psychiatrzy (w moim przypadku, to zazwyczaj po prostu na jedno wychodzi) mówili, że po prostu mam uznać swoje grzechy (w przeciwieństwie do Hioba ja je mam!!). I będzie dobrze. A Pan Bóg mówi, że to nie jest takie ważne co ja sobie myślę o sobie, bo na tym się Świat nie kończy. To jest różnica.

Nad którą dalej muszę myśleć. Ale w każdym razie dla mnie było ważne, żeby ta rozmowa Hioba z przyjaciółmi (psychiatrami) trwała tak długo i była taka nużąca, bo ona w rzeczywistości trwa nawet jeszcze wiele dłużej i jest jeszcze bardziej nużąca. Tak to wygląda.

---

tagi: bóg  wszechświat  hiob 

	lukasz-swiecicki
	5 grudnia 2023 22:14

34     1018    5 zaloguj sie by polubić